Huzursuz bağırsak sendromu, dışkılama rutininin değişmesine bağlı olarak karın ağrısı benzeri şikayetlerle ortaya çıkan kronik bir rahatsızlıktır.
Bağırsak mikrobiyotasının değişmesi, psikolojik sıkıntılar ve beyin-bağırsak aksındaki rahatsızlıklar sebebiyle ortaya çıkmaktadır.
Yiyeceklerin IBS üzerinde çift yönlü etkisi bulunmaktadır; yanlış besinler hastalık semptomlarını arttırırken, doğru besinler tedavi edici rol oynar. Yapılan araştırmalar bu hastalık tedavisinde tek bir beslenme çeşidi üzerinde yoğunlaşmıştır: Düşük FODMAP diyeti.
DÜŞÜK FODMAP DİYET TEDAVİSİ:
FODMAP, fermente edilebilir kısa zincirli karbonhidratları kapsar. Bu karbonhidrat türlerinin sindirimi sonucu açığa çıkan metabolitler, huzursuz bağırsak sendromu semptomlarından olan şişkinlik, gaz, ishal, kabızlık, karın ağrısı şikayetlerini arttırabilir. Huzursuz bağırsak sendromu olan kişilerde bu karbonhidrat türlerine olan hassasiyet arttığı için, beslenmede miktarları azaltılması gerekebilir.
BESİN GRUBU | SINIRLANDIRILMASI GEREKENLER | SERBEST OLANLAR |
MEYVE | Elma, kayısı, böğürtlen, mango, nektarin, şeftali, armut, hurma, erik, karpuz | Muz, yaban mersini, kavun, greyfurt, üzüm, limon, ıhlamur, mandalina, portakal, ahududu, çilek |
SEBZE | Enginar, kuşkonmaz, karnabahar, sarımsak, mantar, kuru soğan, arpacık soğanı, bezelye, taze soğan | Havuç, patates, biber, frenk soğanı, salatalık, patlıcan, zencefil, taze fasulye, marul, zeytin, ıspanak, domates, kabak, taze nane, taze roka, taze dere otu, maydanoz, pazı, semizotu |
PROTEİN KAYNAKLARI | Baklagiller, kaju | Dana, tavuk, kuzu eti, fıstık, ceviz ve çam fıstığı, yumurta, tempeh, tofu |
SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ | Yoğun/ koyulaştırılmış süt, süzme peynir/ ev yapımı peynir, krema, süt, dondurma, yoğurt | Tereyağı, laktozsuz yoğurt, laktozsuz süt, diğer peynirler, pirinç sütü, cheddar, parmesan, mozeralla tip peynirler |
EKMEK VE TAHILLAR | Buğday, çavdar, arpa | Sert (esmer) buğday, mısır, yulaf, mısır irmiği, kinoa, pirinç, glutensiz ekmek ve glutensiz tahıl ürünleri |
DİĞERLERİ | Bal, sorbitol ve mannitol, yüksek fruktozlu mısır şurubu, früktoz | Akçaağaç şurubu, sükroz, glukoz |
Araştırmaların büyük çoğunluğu; düşük FODMAP diyetinin, huzursuz bağırsak sendromu olan hastalarda karın ağrısı, gaz gibi şikayetlerin önlenmesinde yararlı olabileceğini savunmaktadır. Ancak uzun vadede bu diyetin etkinliğini saptayabilmek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır. Bu nedenle bireysel farklılıkları göz önüne alarak; düşük FODMAP diyeti bazı hastalar için, diyetisyen gözetimi ile uygulanabilir.